Nu mensen steeds langer thuis moeten blijven wonen en sneller naar huis gaan na een ingreep in het ziekenhuis, krijgen thuiszorgmedewerkers vaker te maken met Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO’s). Zorgnetwerk Antibioticaresistentie (ABR) Zuidwest-Nederland heeft daarom speciaal voor hen een scholingsprogramma ontwikkeld waarin zij alles leren over BRMO’s, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een schort, handschoenen en mondkapje en het toepassen van handhygiëne. Het scholingsprogramma bestaat uit twee e-learning modules voor alle medewerkers en een bijeenkomst gericht op aandachtsvelders of aandachtsfunctionarissen, medewerkers die de kennis gaan doorgeven aan collega’s.
Behoefte aan informatie
Ellen Verspui, Arts Maatschappij & Gezondheid van de GGD Zuid-Holland Zuid, is projectleider van het scholingsproject. “Het project is ontstaan tijdens het promoten van MUIZ, het Meldpunt Uitbraken Infectieziekten en BRMO”, vertelt zij. “We bezochten toen veel thuiszorgorganisaties en kregen vaak van hun medewerkers te horen dat zij behoefte hadden aan op hun vakgebied afgestemde informatie over BRMO’s. Er was wel al veel informatie voorhanden, maar dit was allemaal toegespitst op ziekenhuizen en verpleeghuizen.”
Projectgroep
Het Zorgnetwerk ABR Zuidwest-Nederland stelde voor het verzamelen van het lesmateriaal een projectgroep samen bestaande uit een onderzoeker, deskundigen op het gebied van infectieziektepreventie vanuit GGD Zeeland en Rivas Zorggroep, een arts microbioloog, een beleidsmedewerker en een zorgmanager van Internos Thuiszorg. Al snel bleek dat het Gelders Antibioticaresistentie en Infectiepreventie Netwerk (GAIN) ook bezig was met het ontwikkelen van scholing op het gebied van BRMO’s voor thuiszorgmedewerkers. “We zijn toen samen aan de slag gegaan”, zegt Ellen. “Het was interessant om te zien dat we qua inhoud dezelfde ideeën hadden, maar de vorm van bijvoorbeeld de e-learnings toch heel anders is geworden.”
E-learnings
Helene Voeten is onderzoeker bij de GGD Rotterdam-Rijnmond en heeft het opzetten van de twee e-learning modules voor haar rekening genomen: een over BRMO’s en de andere over handhygiëne. De modules bestaan elk uit 20 vragen waarbij onder meer algemene kennis over BRMO’s aan bod komt. De deelnemers krijgen ook vragen over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en handhygiëne die zij moeten toepassen wanneer zij mensen verzorgen die een resistente bacterie bij zich dragen. De projectgroep wilde dit vooral doen aan de hand van video’s.
Nieuwe video’s
Het maken van die video’s was een behoorlijke klus, vertelt Helene: “Er was alleen beeldmateriaal uit ziekenhuizen of verpleeghuizen beschikbaar, dus moesten wij nieuwe video’s gaan maken die geschikt zijn voor de thuiszorgsituatie. Gelukkig vonden we via de betrokken zorgmanager snel een thuiszorgmedewerker en ‘patiënt’ die mee wilde werken en een filmlocatie.” Helene ging aan de slag met scripts en een opnamedag werd gepland.
Richtlijnen
Het in beeld brengen van de situaties was niet makkelijk. “Het luistert heel nauw, want alles moet kloppen met de richtlijnen”, zegt Helene. “In de thuiszorg gaan we uit van de 5 momenten van handhygiëne van de Wereldgezondheidsorganisatie, maar vaak is het voor thuiszorgmedewerkers lastig deze momenten te herkennen tijdens hun werkzaamheden. Ook het RIVM heeft een richtlijn voor handhygiëne in de thuiszorg en die werd uitgerekend afgelopen jaar vernieuwd. We hebben veel contact gehouden met het RIVM zodat onze video’s ook aan de nieuwe richtlijn voldoen. Gelukkig was onze deskundige infectiepreventie bij de opnames aanwezig.”
Goed ontvangen
Helene is trots op het resultaat dat te vinden is www.freelearning.nl. Deelnemers die de modules met een goed resultaat afronden kunnen een certificaat downloaden. Meedoen is niet verplicht, maar thuiszorgorganisaties raden hun medewerkers wel aan om de e-learnings te volgen. Ook deelnemers aan de scholingsbijeenkomsten volgden eerst de modules zodat zij vragen konden stellen of door konden gaan op de lesstof. Het lesmateriaal is goed ontvangen volgens Helene: “We krijgen positieve feedback van de deelnemers. De video’s sluiten goed aan en de lesstof voorziet echt in een behoefte.”
Bijeenkomsten
Suzanne de Feijter van de GGD Zeeland heeft in haar regio samen met collega Ernesto Jones twee bijeenkomsten verzorgd. De e-learnings kwamen hierbij aan bod en deelnemers kregen veel algemene informatie. “De deelnemers hebben, naast het oefenen met hygiënisch handschoenen aan en uit doen, vooral ook geoefend met de juiste volgorde van het aan- en uittrekken van de handschoenen en schort”, vertelt Suzanne. “Daarbij zijn veel aandachtspunten naar voren gekomen waar de thuiszorgmedewerkers beter op kunnen letten bij het verzorgen van patiënten met een bacterie. Veel alledaagse handelingen waarvan de deelnemers het idee hadden dat ze het goed doen, bleken toch beter te kunnen.”
Mooie gesprekken en ruimte voor vragen
Tijdens de bijeenkomsten kwamen er volgens Suzanne mooie gesprekken op gang en was er veel ruimte om vragen te stellen: “De deelnemers gaven aan dat ze al aardig wat wisten over BRMO’s, en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en handhygiëne, maar na afloop lieten ze weten toch veel nieuwe dingen te hebben geleerd die ze meteen in de praktijk kunnen gebruiken.” Suzanne vindt dit de grote winst van de scholing. “Het is goed om te horen dat de thuiszorgmedewerkers de nodige handvatten hebben meegekregen. Deze kennis kunnen ze weer verder doorgeven aan collega’s in hun organisatie.” Suzanne hoopt dan ook dat er meer bijeenkomsten in de regio kunnen worden gegeven.
Aandachtsvelders
Als het aan projectleider Ellen Verspui ligt gaat dit zeker gebeuren. “De scholing van aandachtsvelders is een mooie manier om infectiepreventie echt een plek te geven in de thuiszorg”, zegt zij. “We gaan de training vaker aanbieden en voor de thuiszorgmedewerkers die nu hebben meegedaan, gaan we een vervolgtraining opzetten. Zij kunnen zo ambassadeurs worden en de kennis die ze hebben opgedaan doorgeven aan hun collega’s.”
Lees eerdere artikelen:
Kennisontwikkeling in de thuiszorg: een nieuwe leeromgeving